ยายไฮ

นางไฮ ขันจันทา หรือ ที่เรารู้จักกันดีในนาม “ยายไฮ”
ได้เข้ารับพระราชทานปริญญารัฐศาสตร์มหาบัณฑิตกิตติมศักดิ์

จากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 

ที่หอประชุมพ่อขุนรามคำแหงมหาราช มหาวิทยาลัยรามคำแหง

ประจำปีการศึกษา 2551-2552 ในวันที่9 มีนาคม 2553

ยาย ไฮ ชาวบ้านจากกิ่งอำเภอนาตาล จ.อุบลราชธานี วัย 79 ปี 
นักต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชนเพื่อเรียกร้องสิทธิอันชอบธรรม
ในที่ดินทำกิน ของตนเอง จากกรณีการเวนคืนอย่างไม่เป็นธรรม
ซึ่งจากความอดทน และการเรียกร้องตามแนวสันติวิธี ตลอดระยะเวลา 32 ปี

ประวัติยายไฮ

ยายไฮ ขันจันฑา เกิดวันศุกร์ ปีมะแม เดือนธันวาคม พ.ศ.2472
ที่บ้านโนนตาล กิ่งอำเภอนาตาล จ.อุบลราชธานี มีพี่น้องทั้งหมด 8 คน
“แรกแม่ยังสาวอยู่นั้นเป็นคนกำพร้าไม่มีพ่อ แต่แม่ได้สืบทอดภูมิปัญญา
ของตาของยายมาทำให้มีวิชาหมอพื้นบ้าน หมอตำแย หมอยารักษาไข้ 
เป็นที่พึ่งให้กับคนในหมู่บ้านยามมีปัญหา คนโดนคุณไสยก็ต้องมาหาแม่”
ภูมิปัญญานี้สืบทอดมาตั้งแต่ยายไฮเป็นสาวแรกรุ่นมาจนถึงปัจจุบัน
การเก็บยาสมุนไพรที่ห้วยละห้าก็เพียงพอประทังชีวิตให้อยู่ได้จนแก่เฒ่า 
สะท้อนให้เห็นถึงการเรียนรู้ในวิถีชุมชนสมัยก่อนว่า นอกจากการเรียน
จากคนในครอบครัวแล้ว ยังต้องแสวงหาวิชามอบตัวเป็นศิษย์กับอาจารย์
ในหมู่บ้าน และด้วยความเป็นคนลักจำทำให้แม่ไฮกลายเป็นคนที่มี
ภูมิวิชาพื้นบ้านติดตัวมาก มาย